เกี่ยวกับวัฒนธรรมไอนุ
ชนเผ่าไอนุเป็นชนพื้นเมืองโดยเฉพาะในฮอกไกโดซึ่งเป็นบริเวณส่วนเหนือของหมู่เกาะญี่ปุ่น นอกจาก “ภาษาไอนุ” ที่ต่างกับภาษาญี่ปุ่นแล้ว ยังพัฒนาวัฒนธรรมแบบเฉพาะตัวขึ้นมา เช่น “มุมมองด้านความเชื่อ” ที่เชื่อว่ามีวิญญาณสิงสถิตอยู่ในทุกสรรพสิ่งของโลกธรรมชาติ “การร่ายรำแบบดั้งเดิม” ที่จะแสดงในเทศกาลหรือพิธีกรรมในครัวเรือน การปักผ้าโดยใช้ “ลวดลาย” อันเป็นเอกลักษณ์ ศิลปหัตถกรรมต่างๆ อย่างการแกะสลักไม้ ฯลฯ มีกลุ่มคนที่พยายามจะฟื้นฟูการร่ายรำแบบดั้งเดิมให้กลับมาจากบันทึกโบราณ และกลุ่มคนที่รังสรรค์ดนตรีไอนุใหม่กำลังเพิ่มจำนวนขึ้นอีกด้วย
ภาษาของเรา
ภาษาไอนุเป็นภาษาของฮอกไกโด เกาะซาฮาลิน หมู่เกาะจิชิมะ และเป็นคนละภาษากับภาษาญี่ปุ่น แต่กฎเกี่ยวกับลำดับของคำก็มีส่วนที่คล้ายกับภาษาญี่ปุ่น และส่วนที่แตกต่างในเชิงไวยากรณ์อยู่มากมาย สมัยก่อนเคยใช้เฉพาะตอนพูดปากเปล่า แต่ปัจจุบันมีการเขียนโดยประยุกต์ใช้อักษรคานะพิเศษที่ไม่มีในคาตาคานะ 50 เสียงเดิม และเนื่องจากประเทศญี่ปุ่นเจริญรุดหน้าหลังจากสมัยเมจิ ส่งผลให้ภาษาไอนุเริ่มสูญหายไปจนยูเนสโกประเมินให้เป็นภาษาที่เสี่ยงต่อการสูญหายเมื่อปี 2009 (ปีเฮเซที่ 21)
โลกของเรา
เรียกสิ่งที่ทำการเคลื่อนไหวสำคัญสำหรับสิ่งมีชีวิตต่างๆ ที่อยู่รอบตัวมนุษย์ หรือมนุษย์ที่อยู่ในเหตุการณ์และสิ่งที่มีผลกระทบรุนแรงว่า คามุย (เทพเจ้า) คามุยมีอยู่ทุกหนทุกแห่งและเฝ้ามองพวกเราเสมอ ยกตัวอย่างเช่น พืช สัตว์ ไฟ น้ำ ลม ภูเขา และแม่น้ำต่างก็เป็นคามุย คามุยส่งเนื้อสัตว์หรือขนสัตว์ ฯลฯ มาโลกของมนุษย์ในฐานะของฝาก อิโยมันเตะเป็นพิธีกรรมเลี้ยงรับรองลามัด (วิญญาณ) ของคามุยเพื่อส่งกลับสู่โลกของคามุยอีกครั้ง
การดำเนินชีวิตของเรา
นอกจากวัสดุใกล้ตัวอย่างขนสัตว์ หนังปลา หนังติดขนนก รวมถึงเส้นใยจากไม้หรือหญ้าแล้ว ชาวไอนุยังใช้ผ้าต่างๆ อย่างไหมหรือฝ้ายที่ได้มาจากการค้าขายในการตัดเย็บเสื้อผ้าอีกด้วย จุดทานอาหารเรียงรายไปด้วยวัตถุดิบธรรมชาติอย่าง เนื้อปลาแซลมอน กวาง แมวน้ำ และพืชผักตามฤดูกาล ในจิเสะ (ที่อยู่อาศัย) นั้นผู้ชายจะเป็นคนสร้างเฟอร์นิเจอร์และดูแลอุปกรณ์ล่าสัตว์ ส่วนผู้หญิงจะเย็บเสื้อผ้าหรือเสื่อและจัดเตรียมอาหาร
ประวัติศาสตร์ของเรา
ประวัติศาสตร์ของชนเผ่าไอนุนั้นคาดเดามาจากประวัติศาสตร์ที่ชาวไอนุเองเล่าและบันทึกในอดีตที่ชนเผ่าใกล้เคียงเขียนไว้ สิ่งเหล่านั้นเป็นเรื่องที่ควรต้องเข้าใจภายในพื้นที่อันกว้างขวางซึ่งรวมลำดับเรื่องราวตั้งแต่ยุคหินเก่าจนถึงปัจจุบันและการแลกเปลี่ยนกับผู้คนรอบข้าง ในกรณีนั้นจึงไม่ใช่การเข้าใจ “การเกิดขึ้นของวัฒนธรรมไอนุ” ในศตวรรษที่ 9–13 ตามทฤษฎีที่ยอมรับกันทั่วไป แต่สิ่งสำคัญคือการมีมุมมองต่อยุคสมัยโดยอิงภาพรวมของประวัติศาสตร์อย่างต่อเนื่อง
งานของเรา
ชนเผ่าไอนุดำรงชีวิตแบบดั้งเดิมโดยล่าสัตว์อย่างหมี กวาง และอื่นๆ ตามภูเขา นอกจากจะเก็บผักภูเขาอย่างเกียวจะนินนิคุ (พืชจำพวกกระเทียมต้น) ในฤดูใบไม้ผลิ โอะโอบายูริ (จำพวกลิลลี่) ในฤดูร้อน และองุ่นป่าในฤดูใบไม้ร่วงแล้ว ยังเพาะปลูกธัญพืชกับผักในไร่สวนตามแต่ละท้องที่อีกด้วย ส่วนในมหาสมุทรนั้นนอกจากจะล่าแมวน้ำหรือปลากระโทงดาบแล้วยังเก็บสาหร่ายคอมบุอีกด้วย ปลาแซลมอนที่ว่ายทวนแม่น้ำในฤดูใบไม้ร่วงของทุกปีก็เป็นวัตถุดิบอาหารที่สำคัญอย่างหนึ่งเช่นกัน ชนเผ่าไอนุในปัจจุบันนี้ไม่ได้ดำเนินชีวิตแบบในสมัยก่อนแล้ว มีการ “ทำงาน” ต่างๆ ซึ่งไม่เคยมีในสมัยก่อนและดำเนินชีวิตหลากหลายแบบโดยปรับให้เข้ากับยุคสมัย
การแลกเปลี่ยนของเรา
บริเวณรอบๆ ฮอกไกโด เกาะซาฮาลิน และหมู่เกาะจิชิมะที่ชนเผ่าไอนุดำรงชีวิตอยู่นั้นมีชนเผ่าอยู่มากมายจึงมีการแลกเปลี่ยนกันอย่างคึกคัก ส่วนใต้เป็นที่อยู่อาศัยของชาวญี่ปุ่น ส่วนเหนือเป็นชาวนิฟ (Nivkh) ชาวอิลตา (Uilta) ชาวอุลช์ (Ulch) ซึ่งเป็นชนพื้นเมืองเชื้อสายตุงกูซิก ส่วนคาบสมุทรคัมชัตคาส่วนตะวันออกเป็นชาวอิเทลเมน (Itelmens) ส่วนหมู่เกาะอะลูเชียนเป็นชาวอะลิวต์ (Aleut) วัฒนธรรมของชนเผ่าไอนุสืบทอดมาจนถึงปัจจุบันผ่านทางการแลกเปลี่ยนกับชนเผ่าใกล้เคียงอย่างเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือที่ติดกันและการแลกเปลี่ยนกับชนพื้นเมืองแต่ละแห่งทั่วโลก